بررسی اثرات مزمن لیتیوم بر بافت و هورمون های مترشحه تیروئید و تیروتروپین در موش صحرایی ماده

زمینه و هدف: لیتیوم عنصری از خانواده فلزات قلیائی است که در ترکیبات دارویی به کار رفته و در درمان اختلالات روانی، کم کاری تیروئید و افسردگی کاربرد دارد. این مطالعه به منظور تعیین اثرات مزمن لیتیوم بر بافت تیروئید و هورمون های مترشحه آن و همچنین تیروتروپین در موش صحرایی ماده انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه تجربی 48 موش های صحرایی ماده نژاد wistar مورد آزمایش قرار گرفتند. برای هر گروه به صورت تصادفی 8 عدد موش صحرایی ماده با سه بار تکرار در نظرگرفته شد. به گروه تجربی به مدت 40 روز، یک روز در میان مقدار mg/kg 180 وزن بدن کربنات لیتیوم محلول در آب مقطر، به صورت داخل صفاقی (i.p) در ساعت 8 صبح تزریق می شد و به گروه کنترل به همان نسبت آب مقطر تزریق شد. در پایان 40 روز، موش ها تحت بیهوشی قرار گرفتند و خونگیری از بطن چپ به عمل آمد. پس از خونگیری، غده تیروئید از بدن خارج گردید و پس از انجام معاینات تشریحی، در محلول فرمالین10% عمل فیکساسیون انجام گرفت. سنجش هورمونی سرم خون، به کمک روش رادیوایمنواسی انجام شد. ساختار غده تیروئید به کمک میکروسکوپ نوری، بررسی شد. یافته ها: بر اساس نتایج پس از تزریق کاهش قابل توجهی در وزن تیروئید گروه تجربی نسبت به گروه شاهد به دست آمد (02/0=p). همچنین کاهش هورمون تیروتروپین (tsh) در گروه تجربی نسبت به گروه شاهد معنی دار بود (003/0p=). این در حالی بود که هورمون های تیروکسین (t4) و تری یدوتیرونین (t3) در گروه تجربی نسبت به گروه شاهد افزایش معنی داری داشتند (001/0p=). نتیجه گیری: با توجه به اثرات پایدار لیتیوم بر وزن تیروئید و سطوح سرمی tsh، t3 و t4 تجویز محتاطانه تر این نوع از داروها توسط پزشکان ضرورت دارد. همچنین بهتر است قبل از شروع دوره درمان، بیماران را از احتمال ایجاد مشکلات تیروئیدی آگاه نمود.